Het In Flanders Fields Museum uit Ieper ontving een uitzonderlijke schenking: een handgemaakte viool, deels vervaardigd uit dierlijk bot en voorzien van een inscriptie, ontdekt in het geefpunt van de Kringwinkel in Sint-Niklaas. Onderzoek door het In Flanders Fields Museum bevestigde een persoonlijke link met de Eerste Wereldoorlog.

Een “speciale” viool
 
Een opmerkelijke ontdekking in de Kringwinkel van Sint-Niklaas: aan het geefpunt werd recent een handgemaakte, houten viool binnengebracht. Omdat muziekinstrumenten vaak sterk variëren in waarde, kreeg het instrument een plaats bij de “speciallekes”.
 
Maatwerkcoach Cedric Baele nam de viool onder de loep en merkte meteen dat het om vakmanschap ging. Bij een eerste inspectie ontdekte hij dat bepaalde onderdelen niet van plastic, maar vermoedelijk van dierlijk bot waren vervaardigd. Bovendien trof hij een moeilijk leesbare inscriptie aan de binnenzijde van de klankkast, wellicht verwijzend naar de Eerste Wereldoorlog.
 
Om meer duidelijkheid te krijgen, contacteerde Den Azalee, de vzw die de Kringwinkel beheert, het In Flanders Fields Museum.
 
Wie de viool binnenbracht in de kringwinkel is niet bekend.
 
Kristof Van Gansen, voorzitter vzw Den Azalee: "Dat we deze viool tussen duizenden goederen hebben opgemerkt, is te danken aan het vakmanschap en maatwerk binnen onze organisatie. Dankzij de sterke begeleiding en groei van onze medewerkers krijgt zo’n bijzondere vondst de aandacht en erkenning die ze verdient."
 
Wie is Louis De Backer? 
 
Het hoeft niet altijd om een Ensor of Picasso te gaan om bijzonder te zijn. Een zorgvuldig vervaardigde viool, opgeborgen in een kist en met een verhaal, is minstens even uniek. Toen het museum foto’s van het instrument en de volledige inscriptie ontving, gingen enkele collega’s aan de slag om het mysterie te ontrafelen. Dit staat te lezen in de klankkast:
 
Louis De Backer
Brugge 17e Comp S.G.A.
Adinkerke
Oorlog 1914-1918
 
Wetenschappelijk medewerker Annick Vandenbilcke benadrukt dat het geen eenvoudige opdracht was om de viool aan de juiste persoon te koppelen: “De naam Louis De Backer komt vaak voor, en de vermelding van het eindjaar van de oorlog deed vermoeden dat hij het conflict had overleefd. Ook de aanduiding ‘17e Comp S.G.A.’ gaf niet meteen duidelijkheid. Dankzij nauwgezette deductie kon collega Wim Bollaert uiteindelijk het militair dossier van Louis De Backer terugvinden in het Koninklijk Legermuseum. Dat dossier werd vervolgens gefotografeerd door vrijwilligers van het In Flanders Fields Museum. Een waardevolle vondst, want het dossier bevatte ook een portret van de man.”

 

Louis De Backer, een Brugse timmerman, was al een oudere soldaat toen hij naar het front vertrok. Hij was gehuwd met Berthe Lecomte en vader van drie kinderen. Bij de algemene mobilisatie werd hij opgeroepen voor de vestingtroepen in Antwerpen. Tijdens het beleg van Antwerpen wist hij samen met het veldleger te ontkomen en werd niet, zoals vele collega’s, krijgsgevangen gemaakt of geïnterneerd in Nederland.
 
Gezien zijn familiale situatie werd hij niet in de frontlinie ingezet, maar bleef hij wel dicht bij het gevaar. Louis werd toegewezen aan eenheden van gemilitariseerde arbeiders: hij was militair, maar droeg geen wapens. In 1915 werkte hij in Vleteren voor een eenheid die opdrachten uitvoerde voor het Franse leger. Vanaf oktober 1915 tot het einde van de oorlog diende hij bij hulptroepen van de Belgische genie, met standplaatsen in Houtem, Veurne en Adinkerke.
 
Het museum is bijzonder verheugd dit zelfgemaakte instrument aan de collectie toe te voegen. De viool zal gedurende een jaar te zien zijn in de nieuwe schenkingenkast tussen het kenniscentrum en het museumcafé. Louis De Backer krijgt bovendien een plaats als personage in het museum, en het verhaal van de schenking wordt opgenomen in het jaarboek. Louis De Backer overleefde de Eerste Wereldoorlog en had een groot gezin. Het In Flanders Fields Museum doet een oproep aan eventuele familieleden om zich te melden met aanvullende informatie of herinneringsstukken die verband houden met Louis De Backer.

Burgmeester Lieven Dehandschutter van Sint-Niklaas kwam ook naar Ieper om de viool te schenken aan het IFFM.


 
Emmily Talpe, schepen van musea Ieper: "We zijn dankbaar voor de opmerkzaamheid van de mensen in Sint-Niklaas. Dankzij hun aandacht is deze viool niet verloren gegaan, maar krijgt ze een plek waar ze bewaard, bestudeerd en getoond kan worden. Het In Flanders Fields Museum is de juiste plaats om dit soort erfgoed te koesteren en toegankelijk te maken voor het publiek. "
 
Stephen Lodewyck, directeur In Flanders Fields Museum: "Dankzij de samenwerking tussen collega’s en vrijwilligers van het museum konden we deze fascinerende viool koppelen aan een naam. Dat geeft het object een persoonlijke dimensie. De viool zal volgend jaar te zien zijn in de schenkingenkast van het museum.”